میل تعادل چیست، اجزا، عملکرد و علل خرابی میل موجگیر

بازدیدها: 59

در این مقاله شما را با قطعه ای پرکاربرد در جلوبندی خودرو به نام میل تعادل یا میل موجگیر آشنا می کنیم.

میل تعادل یا موجگیر چیست؟

میل تعادل (‌Stabilizer ، Sway Bar ، Anti Roll Bar) یا به اصطلاح مکانیکها میل موج گیر ، در اکثر موارد برای بالا بردن تعادل خودرو و جلوگیری از چپ شدن آن در خودروها بکار می روند. میله تعادل یک میله فولادی است که در دو سر دارای بوش بوده و غالبا بین دو چرخ یک محور قرار می گیرد و باصطلاح دو چرخ را به یکدیگر متصل می نماید،‌ میل تعادل معمولا بوسیله دو اتصال محوری ( Pivot ) در دو طرف به شاسی ماشین نیز متصل می شود.

عملکرد میل تعادل

وظیفه اصلی میل موجگیر این است که غلتش اتاق در هنگام دور زدن و پیچیدن و حتی رانندگی کردن در سطوح ناهموار را کنترل کند.

میل موجگیر نوعی فنر موجگیر است. این میل موج گیر معمولا بین دو طبق پایین نصب می شود. وقتی خودرو پیچی را طی می کند، اتاق به طرف بیرون پیچ متمایل می شود. در نتیجه ی این تمایل، طبق های پایین در جهت مخالف حرکت می کنند و میل موج گیر را می پیچانند.

میل موج گیر در برابر پیچش مقاومت می کند. این عمل سبب سفت شدن سیستم تعلیق در هنگام پیچیدن خودرو می شود، در نتیجه اتاق خودرو کمتر کج می شود یا غلتش پیدا می کند.

وقتی یک چرخ در دست انداز می افتد و چرخ های دیگر نمی افتند نیز میل موج گیر عمل می کند وقتی خودرو در جاده هموار و در امتداد مستقیم حرکت می کند، وجود میل موج گیر هیچ اثری ندارد بسیاری از سیستم های تعلیق عقب یک میل موجگیر عقب دارند. طرز کار این میل موجگیر مانند میل موجگیر جلو است.

اجزای میل تعادل

میل تعادل دو بازوی اهرمی دارد که میل تورشن یا میل پیچشی (torsion bar) را به چرخش در می آورد. در هر دو تکان چرخ ها، هر دوی اهرم ها در یک جهت حرکت می کنند و میل تعادل هیچ تاثیری ندارد.

در ماشین سواری، ما به فنرهای سفت احتیاج داریم تا در پیچ ها ماشین محکم باشد و ول نکند. این کار به وصل کردن محکم لاستیک تایر به سطح زمین کمک می کند. کار میل تعادل، محدود کردن چرخش هاست؛ همان طور که از اسمش هم پیداست.

اما میل تعادل یک نقش اساسی دیگر نیز دارد؛ او به عنوان فنر دوم عمل می کند تا به سفتی فنر در تایر بیافزاید، اما تنها در پیچ ها.

اگر فنرهای ما خیلی سفت باشند، در نیروی نگه داری تایرها در ترمز کردن و شتاب گیری اثر می گذارد. میل تعادل، به فنرها سفتی برای پیچ ها اضافه می کند، در حالی که اجازه می دهد فنرها به هنگام ترمز کردن و شتاب گیری به تنهایی کار کنند.

فنرها در مقایسه با میل موجگیر

سیستم تعلیق زیر را برای فولکس واگن مدل beetle نگاه کنید. هدف از تصویر این است که به شما نشان دهد سفتی چرخ از میل تعادل همانند سفتی فنرهاست. داخل هر لوله ی تقاطع یک تورشن بار وجود دارد. جفت تورشن بارها بازوهای اهرمی دارند که به هر انتها وصلند. همان طور که می بینید بازوهای اهرمی، بازوهای عقبی سیستم تعلیق بالا و پایین را تشکیل می دهند.

توجه داشته باشد که میل های تورشن در مرکز قرار دارند( میل های تورشن به جای میله های گرد، فنرهای تخت و مورق هستند. بنابراین قرارگیری در مرکز در متوقف کردن میله از چرخش در مرکز موثر است).

هر نیمه ی میله ی تورشن، در هر قسمتی که چرخش صورت می گیرد، به عنوان فنر عمل می کند. بنابراین، اکنون ما دو فنر جداگانه در هر قسمت داریم؛ دو فنر برای چرخ سمت راست و‌ دو فنر برای چرخ سمت چپ. توجه داشته باشید که هر جفت تورشن‌بار بالا و پایین سفتی حرکت و چرخش هر دو طرف را فراهم می کند، درست مثل یک ماشین معمولی بدون میل موجگیر.

معایب استفاده از میل تعادل های خیلی سفت

میله تعادل، دو سر فنرهای چپ و راست را به هم متصل می کند، این کار استقلال عملکردی فنرهای چپ و راست را کم می کند.

وظیفه سیستم تعلیق، نگه داشتن لاستیک در تماس با سطح جاده است. سیستم تعلیق مستقل نیز به هر کدام از چرخ ها اجازه می دهد تا به طور مستقل، خود را با وضعیت جاده هماهنگ کنند.

در بعضی شرایط ممکن است نیاز به این باشد که چرخ سمت راست بالا رفته و چرخ سمت چپ پایین بیاید. حال اگر این دو چرخ به یکدیگر متصل باشند، در چنین شرایطی یکی از آنها نمی توانند حداکثر تماس ممکن را با زمین داشته باشد.

به همین دلیل، اگر میله موچگیر نیز خیلی سفت باشد، امکان دارد در پیچ های خیلی تند، یکی از چرخ های ماشین به طور کامل از زمین جدا شود.

چرا که میله تعادل، چرخ بیرونی را به سمت پایین فشار می دهد تا تماس آن با زمین حفظ شود و از سوی دیگر چرخ سمت داخل را به بالا فشار می دهد تا از فشار روی فنر آن سمت کم شود. اما اگر میله موجگیر خیلی سفت باشد این نیروی رو به بالا که به چرخ سمت داخل وارد می آید، از نیروی فنر بیشتر شده و باعث می شود چرخ به طور کامل از سطح زمین جدا شود.

یکی دیگر از معایب سفتی زیاد، از کنترل خارج شدن خودرو می باشد. همان طور که پیش از این بیان شد، میله تعادل فشار رو به بالا به چرخ های سمت سمت داخل پیچ وارد می آورد.

این فشار بر هر دو چرخ جلو و عقب وارد می آید. حال اگر این فشار زیاد باشد، چرخ های سمت داخل از روی زمین بلند می شوند. اگر در این حالت چرخ جلو زودتر از چرخ عقب، از زمین بلند شود، اصطلاحاً می گویند خودرو دچار کم فرمانی (Understeer) شده است. اگر هم چرخ عقب زودتر از چرخ جلو تماس خود را با زمین از دست بدهد، می گویند اتومبیل دچار بیش فرمانی (Oversteer) شده است.

برای جلوگیری از این مشکل نیز باید استحکام میله تعادل را تغییر داد. در نهایت به شما توصیه می کنیم اگر می خواهید برای خودروتان میله تعادل نصب کنید، حتماً با یک متخصص مشورت نمایید.

علائم خرابی میل موجگیر

رابط موجگیر در ۲ سر خودش سیبک دارد و مانند همه سیبک ها دارای عمر مفید بوده و بعد از دوره ای نیاز به تعویض دارد  سیبک ها گردگیر دارند که کمتر پیش میاد پاره شوند اما از قسمت اتصالات ضعیف هستند و با نفوذ گرد و خاک و آب و از دست دادن خاصیت چربی گریس داخل سیبک، مشکل آغاز شده و لق زدن، شل بودن و.. شروع خواهد شد.

صدای تاق تاق و ضربه مخصوصا هنگام چرخیدن فرمان (تحت فشار قرار گرفتن سبک)  از علائم خرابی رابط موجگیر می باشد.

تاثیر خرابی میل تعادل در جلوبندی خودرو

میل تعادل وظیفه تقسیم نیرو میان چرخ ها به هنگام حرکت خودور در پیچ ها را بر عهده دارد و مانع از خم شدن بیش از حد خودرو به یکی از طرفین می شود. این قطعه همواره فشار و بار زیادی را تحمل می کند.

در نتیجه ثابت نگه داشتن این میله تاثیر مستقیمی بر عملکرد سیستم تعلیق و بی سر و صدا کار کردن جلوبندی خودرو دارد. به همین دلیل میل تعادل همواره به وسیله دو بوش محکم نگه داشته می شود.

بوش های نگهدارنده میل تعادل اگر به درستی کار نکنند موجب ایجاد سر و صدا در جلوبندی خودرو خواهند شد. همچنین لرزش فرمان نیز از دیگر نشانه های خرابی بوش های میل تعادل است.

از سوی دیگر یک میل تعادل ضعیف نمی تواند نیروی ناشی وزن خودرو را به درستی میان چرخ ها تقسیم کند و اصطلاحا خودرو در هنگام حرکت در پیچ ها گیج می زدند.

البته باید توجه داشت که نقص در فنر و کمک فنرها و سیستم تعلیق نیز می تواند باعث گیج زدن خودرو شود. بنابراین توصیه می کنیم بلافاصله پس از مشاهده ای مشکل در خودروی خود آن را به یک تعمیرکار مجرب نشان دهید.

تعادل خودرو در حرکت با یک چرخ

در حرکت با یک چرخ، میل تعادل واقعا تفاوت مثبتی در مقایسه با انجام همان کار با سفتی چرخش تنها با فنر، ایجاد می کند.

در یک ماشین استاندارد سفتی چرخ با ۲ میل تورشن نصفه در هر طرف ماشین تامین می شود. اکنون اگر ما میل تورشن بالایی را به عنوان میل تعادل در نظر بگیریم، سفتی چرخ ها به همان اندازه خواهد بود، در حالی که سفتی سیستم تعلیق در حرکت یک چرخ، کمتر خواهد بود. در حرکت یک چرخ ، اندازه میل تعادل دو برابر اندازه میل های تعادل نصفه است و با این حال در پیچ ها سفتی اش نصف آن است.

ختم کلام آنکه میل تعادل به ما سفتی بیشتری در تایرها به هنگام پیچ ها و چرخش های ماشین ارائه می دهد و فنرها هم در حال حاضر در سفتی مطلوبمان هستند، به عبارتی بیشترین حد سفتی، اما نه در حدی که برای ترمز و شتاب گیری مشکل ایجاد کند. میل تعادل در مقایسه با سفتی فنر، پاسخ نرمتری در حرکت یک‌چرخ به ما می دهد.

نتیجه گیری

می توان گفت میل تعادل موجگیر رابطه مستقیمی با پایداری و ثبات خودرو دارد و خرابی آن اگر جدی باشد قطعا موجب تصادفات و به خطر انداختن جان سرنشینان و راننده خواهد شد. بنابراین اگر می خواهید در حفظ سلامت خودرو و در نتیجه حفظ سلامت خود کوشا باشید باید به علل خرابی میل موجگیر که در بالا به آن ها اشاره کردیم توجه کنید تا بتوانید میل تعادل را به موقع تعویض کنید که مهم ترین چیز در عملکرد میل موجگیر همان طور که به آن اشاره شد بیش از حد سفت نبودن چرخ ها است تا در گرفتن ترمز یا در هنگام چرخش، خودرو را با مشکل رو به رو نکند. نکته بعدی هم این است که باید مراقب سیبک های میل تعادل باشید و به طور دوره ای خودرو را نزد تعمیرکار ماهری برده و بخواهید که سیبک های این قسمت را چک کند چرا که اگر به اتمام عمر مفید آن نزدیک شده باشید بهتر است خرابی آن در راه خیابان و جاده شما را دچار مشکل نکند و اگر طول عمر آن در حال اتمام است از تعمیرکار بخواهید که قبل از خراب شدن آن را تعویض کند چرا که پیشگیری بهتر از درمان است.