بازدیدها: 60
در این مطلب قصد داریم به مقایسه تسمه تایم و زنجیرتایم بپردازیم و سوال های زیادی به مانند زنجیرتایم چیست؟ چه فرقی با هم دارند؟ وظیفه آن ها چیست؟ مزایای و معایب هر کدام چیست؟ که همواره در ذهن مالکین خودروها وجود دارد را جواب دهیم.
زنجیرتایم چیست؟
زنجیر تایم یکی از اجزای موتور است که وظیفه آن هماهنگ نمودن چرخش میل بادامک و میل لنگ می باشد که در نتیجه آن سوپاپ های موتور در زمان ورود سوخت و خروج دود با زمانبندی مناسب باز یا بسته می شود. در یک موتور ، زنجیرتایم با زمانبندی مناسب برای جلوگیری از برخورد پیستون به سوپاپ ها بسیار حیاتی است. زنجیر تایم همان کار تسمه تایم را می کند و دقیقا مانند زنجیر دوچرخه به نظر می رسد و همانطور که انتظار دارید صدای بیشتری از تسمه دارد، اما معمولا کمی طولانی تر عمر می کند. برخی تولیدکنندگان اعتقاد دارند در فواصل زمانی خاصی زنجیر تایم باید تعویض شود، اما برخی طول عمر آن را برابر با طول عمر خود ماشین می دانند.
وظیفه تسمه تایم و زنجیرتایم
ایجاد یک زمانبندی مناسب برای باز شدن سوپاپ‌های یک پیشرانه احتراق داخلی و انجام گرفتن درست، هماهنگ و دقیق فرآیندهای مکش، تراکم، احتراق و تخلیه، از تسمه تایم یا زنجیر تایم وظیفه اصلی این قطعه می باشد.
مقایسه تسمه تایم و زنجیرتایم
وظیفه اصلی تسمه تایم و زنجیر تایم یکسان است و تفاوت آنها در طول عمر، جنس و محل نصبشان است. در حقیقت تسمه از جنس لاستیک است و زنجیر تایم از فلز ساخته شده است؛ تسمه تایم بیرون موتور نصب می‌شود اما زنجیر تایم داخل موتور قرار دارد و با توجه به جنس و تماس خود با اجزای دیگر موتور ، به روغنکاری احتیاج دارد و برای این منظور از روغن پیشرانه استفاده می‌کند.
تسمه تایم تسمه های لاستیکی بسیار آرام و بیصدا هستند. اما دچار فرسایش می شوند. و بیشتر خودروسازان توصیه می کنند که تسمه در هر 120 هزار کیلومتر تعویض شود اما زنجیرتایم دارای عمر نسبتا طولانی تری است و همانطور که در ابتدا مقاله گفته شد برخی از تولیدکنندگان خودرو معتقدند طول عمر زنجیرتایم برابر طول عمر خودرو می باشد. خوب زنجیر تایم همانطور که مشخص است از جنس فلز است و طبیعتا صدای بیشتری دارد. اما تجربیات نشان داده که در صورت پاره شدن زنجیرتایم صدمات به مراتب بیشتری در مقایسه با پاره شدن تسمه به موتور خودرو وارد می شود.
مزایای زنجیر تایم چیست؟
· کاهش هزینه تولید
· کاهش وزن موتور
· افزایش قدرت موتور و گشتاوری موتور
· کاهش هزینه سرویس و نگهداری
· کاهش چشمگیر لزرش موتور
· کاهش صدا نسبت به تسمه در دراز مدت
· تنظیم دقیق تر تایم سوپاپ ها نسبت به تسمه تایم
· عمر بسیار بالا نسبت به تسمه
معایب زنجیر تایم چیست؟
· دقیق نبودن تایم سوپاپ ها بعد از مدت کار طولانی و شل شدن زنجیر
· وزن بیشتر نسبت به تسمه تایم
· تعمیرات سخت تر نسبت به تسمه تایم
· هزینه تعویض بالاتر
· نیاز به روغنکاری دقیق
علائم خرابی زنجیر تایم و تسمه تایم :
· صداهای غیرمعمول
· روشن شدن چراغ چک موتور
· استارت سخت و احتراق ناقص
· دور موتور غیر طبیعی
· خرابی و شکستن پیستون و کج شدن سوپاپ
· افزایش میزان دود خروجی از اگزوز
چرا بجای تسمه یا زنجیر تایم از چرخ دنده استفاده نمی کنند؟
شاید این سوال به ذهن شما هم رسیده باشد که با وجود امکان پاره شدن زنجیر و تسمه و بروز آسیب های شدید به موتور در آن وجود دارد چرا از چرخ دنده ها استفاده نمی شود که به نظر مقاومت بالاتری دارند. استفاده از تسمه یا زنجیرتایم بجای چرخ دنده، به طراحان موتور اجازه می دهد تا میل بادامک ها را در فاصله دورتری از میل لنگ ها قرار دهند و در موتورها با میل بادامک چندتایی نیز استفاده از زنجیر و یا تسمه این امکان را می دهد تا میل بادامک ها در فاصله بیشتری از هم قرار داده شوند.
حرف آخر :
با توجه به بررسی های فوق میتوان گفت زنجیرتایم بهتر است زیرا در موتورهای دارای تسمه دور موتور پایین تری را برای انتقال قدرت از میل لنگ به میل بادامک شاهد هستیم. اما زنجیرتایم می تواند قدرت بیشتری را به میل بادامک منتقل کند و همچنین عمر زنجیرتایم بسیار بیشتر است و هزینه نگهداری کمتری هم دارد. و در صورت فشار وارد نکردن زیاد به موتور خودرو، عمر زنجیرتایم میتواند با عمر خودرو یکی دانست.
تسمه و زنجیر تایم جز لوازم مصرفی خودرو بوده و زمان تعویض آن برای هر خودرو و کارکرد آن متفاوت است و پیشنهاد می شود زمان تعویض آن را در دفترچه اختصاصی خودرو خود بیابید و باید بر اساس زمانبندی توصیه شده توسط شرکت سازنده خودرو خود اقدام کنید. با توجه به اهمیت سلامت و صحت عملکرد این قطعه، توصیه می‌کنیم حتی‌الامکان در هر بار مراجعه خود به تعمیرگاه‌ها برای انجام سرویس‌های دوره‌ای، حتما بخواهید که وضعیت تسمه ها نیز توسط مکانیک بازدید شود.
